Category: สวนและภูมิทัศน์

Oriental Landscape / การจัดภูมิทัศน์แบบตะวันออก เวลาที่พูดถึงการออกแบบสไตล์ใดๆก็ตาม ความแตกต่างระหว่างคนทั่วไป กับคนที่เป็นนักออกแบบตัวจริงนั้นดูไม่ยาก เพราะคนที่เป็นนักออกแบบมืออาชีพ หรือมีความสนใจในด้านศิลปะการออกแบบ ไม่ว่าในสาขาใดๆอย่างจริงจังนั้น จะไม่ได้สนใจเพียงแค่หน้าตาภายนอก หรือภาพลักษณ์อันผิวเผิน แต่จะมองลึกไปถึงที่มาของรูปแบบนั้นๆ ว่าเกิดมาจากแนวคิดใด มีประวัติศาสตร์หรือแรงบันดาลใจอะไรอยู่เบื้องหลัง ผลงานที่ปรากฎตอบโจทย์บริบทสภาพแวดล้อม และสนองประโยชน์ใช้สอยได้ดีเพียงใด ในขณะที่คนทั่วไปอาจมองแค่ภาพภายนอก ในการเลือกสไตล์งานภูมิทัศน์นอกบ้าน หรือสไตล์ของสวน หากมีการพูดถึงสวนแนวตะวันออก นักออกแบบสวนตัวจริงก็จะต้องตอบให้ได้ว่า สวนตะวันออกในความหมายที่พูดถึงนั้น อยู่ภายใต้บริบทใด เช่น ถ้าพิจารณาในแง่ของที่ตั้ง ตามตำแหน่งทางภูมิศาสตร์ สวนตะวันออกอาจเป็นได้ทั้งสวนเขตร้อน สวนจีน หรือสวนญี่ปุ่น เพราะประเทศเหล่านี้ล้วนเป็นประเทศในโลกตะวันออก สไตล์สวนจากประเทศต่างๆที่กล่าวมาจึงถือได้ว่าเป็นสวนสไตล์ตะวันออกได้ทั้งสิ้น นอกจากการเลือกรูปแบบการจัดวางภูมิทัศน์ตามสไตล์ของแต่ละประเทศแล้ว หัวใจสำคัญในการสร้างสรรค์บรรยากาศสวนให้มีความเป็นตะวันออกก็คือ “การเลือกชนิดของพันธุ์ไม้”...

เมื่อได้ยินคำว่าสมุนไพร คนส่วนมากก็จะนึกถึงพืชรสขมกลิ่นฉุนเฉียวที่คนโบราณกินเป็นยาหรือบำรุงสุขภาพเป็นหลัก แต่ในความเป็นจริงแล้วก็มีพืชผักสมุนไพรไม่น้อยที่เป็นของอร่อย และนำมาปรุงอาหารถูกปากถูกใจคนไทยมานาน ตัวอย่างที่ใกล้ตัวอย่างหนึ่งก็คือ ชะอมซึ่งนำมาทำอาหารได้หลายเมนู ไม่ว่าจะเป็น ชะอมชุบไข่ แกงส้มชะอมกุ้ง

เมื่อเห็นดอกเยอบีร่าและความงามของดอกชบาข้างบ้านเบ่งบาน มองมายังหน้าบ้านของเราที่แสนจะรกเรื้อ เต็มไปด้วยฝุ่นผงของลมแล้ง พลันคิดขึ้นได้ว่า เราควรจะหันมาตกแต่งสวนหน้าบ้านให้สดใส เพื่อต้อนรับปีใหม่ที่จะมาถึงด้วยไม้ดอกสวยเหล่านี้กัน

ดินเป็นวัตถุที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ เกิดจากการสลายตัวของหินและแร่ ผสมกับซากพืชซากสัตว์ที่ตายทับถมกันเป็นเวลาหลายล้านปี ซึ่งดินจะมีลักษณะและคุณสมบัติต่างกันไปในที่ต่างๆ ตามสภาพภูมิอากาศ ภูมิประเทศ วัตถุต้นกำเนิด สิ่งมีชีวิตและระยะเวลาการสร้างตัวของดิน

How to Create a Colorful Garden เปลี่ยนสวนธรรมดาให้เป็นสวนสวยสดใส เพิ่มเสน่ห์ให้บ้านของเรา สีสันในธรรมชาติเปลี่ยนผันไปฤดูกาล สีที่สดใสมีอิทธิพลต่อจิตใจของเรา เช่น สีสันที่แจ่มใสในฤดูร้อนส่งผลให้เราตื่นตัว กระฉับกระเฉงมีความสุข  แต่ในฤดูหนาวเราจะรู้สึกเหงา ซึมเซาง่าย เพราะสีของอากาศที่ขมุกขมัว ส่วนในฤดูฝน เราจะรู้สึกอับชื้นเฉอะแฉะ สีสันในธรรมชาติเหล่านี้เป็นสีที่ควบคุมไม่ได้

บ่อยครั้งที่การพูดถึง ‘สวน’ มักจะมีความย้อนแย้งในตัวเองอยู่หลายมิติ เริ่มตั้งแต่ความเชื่อที่ว่า ‘คนชอบจัดสวน คือคนที่รักธรรมชาติ’ ซึ่งถ้าจะมองกันให้ลึกแล้วก็เป็นความเชื่อที่สวนทางกับความจริง เนื่องด้วยการจัดสวนของคนเราเริ่มมาจากความพยายามที่จะเอาชนะธรรมชาติ หรือความพยายามที่จะเปลี่ยนแปลงธรรมชาติให้เป็นไปดังใจตัวเอง มากกว่าการโหยหาความเป็นธรรมชาติในแบบที่มันเป็นอยู่จริง

เมื่อพูดถึงการจัดสวนในบ้าน คนส่วนใหญ่มักคิดถึงสวนไม้ประดับที่จัดเพื่อความสวยงามเป็นอันดับแรก โดยเฉพาะบ้านในเมืองที่มีพื้นที่จำกัด หากต้องเลือกระหว่างการจัดสวนเพื่อตกแต่งกับสวนครัว หลายคนอาจคิดว่า การทำสวนครัวนั้นเป็นเรื่องยากที่จะทำให้สวยงามดูดี

เราคงเคยได้ยินว่า มือที่กำเอาไว้จนแน่นไม่ยอมปล่อยวางย่อมสูญเสียโอกาสที่จะได้ให้และรับ ส่วนมือที่แบออกและพร้อมช่วยเหลือหยิบยื่นมักเป็นมือที่ไม่เคยว่างจากการให้และรับ เพราะมือและหัวใจที่รู้จักเปิดกว้างจะเกิดการแลกเปลี่ยนและแบ่งปัน อันเป็นกลไกในการเกิดและดำรงอยู่ของมิตรภาพ ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้ทุกแห่งหนไม่ว่าจะเป็นที่ทำงาน โรงเรียน ที่บ้าน หรือแม้แต่ในสวนแสนรักของเรา

เพราะความชอบของคนเรานั้นแตกต่างกัน สิ่งที่คนหนึ่งชอบอาจจะเป็นสิ่งที่อีกคนหนึ่งไม่ชอบ โดยเฉพาะในเรื่องของรสนิยมทางศิลปะ ที่ไม่ได้เอาเรื่องของเหตุผล หรือถูกผิดมาตัดสิน และความชอบในเรื่องของการจดสวนในบ้าน ก็เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่สะท้อนรสนิยม ตัวตน และความคิดของผู้เป็นเจ้าของออกมาได้เป็นอย่างดี

การจัดสวนให้มีสายน้ำไหล ไม่ว่าจะเป็นในแนวราบอย่างลำธาร การทำน้ำพุ หรือสร้างน้ำตกจำลองขึ้น เป็นการจัดสวนแบบไดนามิค ที่ให้ความรู้สึกเป็นธรรมชาติ แต่ต้องพึ่งกลไกพิเศษเข้ามาช่วย ซึ่งเป็นการวางระบบปั๊มและท่อน้ำโดยผู้ที่มีความชำนาญ จำเป็นต้องใช้กระแสไฟฟ้าในการสร้างให้เกิดการไหลเวียนของน้ำ

ถ้าพูดถึงกลิ่นหอมจรุงใจจากไม้ดอกหอมในสวนแบบไทยๆ ของเราแล้ว หลายคนคงนึกไปถึงวรรณคดีไทยมากมายหลายเรื่อง ซึ่งเอ่ยถึงกลิ่นดอกไม้ที่จะส่งกลิ่นหอมประจำแต่ละช่วงเวลาของวัน ตั้งแต่ เช้า สาย บ่าย เย็น ค่ำ จนย่ำดึก แม้แต่ในบทเพลงก็มีการร้อยเรียงชื่อของดอกไม้เอาไว้ด้วยกันอย่างไพเราะ เช่น อุทยานดอกไม้ เป็นเพลงลูกกรุงของไทยที่ผู้หลักผู้ใหญ่คงจะเคยคุ้นกันอยู่บ้างนั้นมีเนื้อหากล่าวถึงพรรณไม้ดอกมากถึง 51 ชนิด

การจัดสวนกลายเป็นศิลปะแขนงหนึ่ง สำหรับผู้ที่หลงใหลในความงดงามของธรรมชาติ ในปัจจุบันการจัดสวนมีหลายประเภท ให้เลือกตามความต้องการของผู้อยู่อาศัย  โดยใช้หลักทฤษฎี และองค์ประกอบต่างๆ มาสรรสร้างเนรมิตให้พื้นที่ว่างของคุณ กลายเป็นสวนสวยหน้าบ้าน ต้อนรับแขกผู้มาเยือนได้อย่างไม่เคอะเขิน

หนึ่งในสไตล์การจัดสวนที่ได้รับความนิยมมากสำหรับบ้านที่มีพื้นที่ขนาดใหญ่คือการจัดสวนป่า เพราะเป็นสวนที่ให้ความชุ่มเย็นรื่มรื่น หรือเรียกกันทั่วไปในหมู่นักจัดสวนว่า Shade Garden ซึ่งต้องเข้าใจก่อนว่า ‘สวนป่า’ ในความหมายที่เราพูดถึงนี้ หมายถึงการออกแบบสวนที่เน้นการใช้ต้นไม้ใหญ่ประเภทไม้ใบเป็นหลัก ที่จะให้ร่มเงาเกือบตลอดปี มีการจัดวางผังและกำหนดรูปแบบพันธุ์ไม้ให้มีลักษณะคล้ายป่าธรรมชาติ ไม่ได้หมายถึงการปลูกป่าไม้สักทอง ป่าดงดิบ หรือป่าชายเลน ขึ้นในโครงการบ้านจัดสรร

ในช่วงฤดูกาลซัมเมอร์ที่หลายคนมีโปรแกรมไปเที่ยวพักผ่อน แน่นอนว่าหนึ่งในความกังวลเวลาที่ต้องทิ้งบ้านก็คือเรื่องสวน หากไปเที่ยวกลับมาแล้วเจอสวนที่เคยสวยสดงดงามต้องแห้งโกร๋น ย่อมไม่ต่างกับฝันร้าย และในช่วงเวลาแบบนี้ ก็คงทำให้ใครๆฝันถึงสวนที่ไม่ต้องคอยรดน้ำเยอะ ต้นไม้ที่ทนแล้งได้ดี พระเอกแถวหน้าของสวนสวยเก๋แห่งฤดูร้อนอันแห้งแล้ง ก็คงไม่มีใครโดดเด่นไปกว่า ‘ตะบองเพชร’ พันธุ์พืชสุดทรหดจากทะเลทราย

คนรักสวนทุกคนต่างรู้ดีว่า การใช้เวลาแห่งความสุขไปกับการจัดสวนนั้น นอกจากจะได้เป็นการพักผ่อนหย่อนใจ ได้ออกกำลังกาย และได้ใกล้ชิดธรรมชาติแล้ว การตกแต่งสวนของเราให้มีรูปแบบและสีสันสวยงามตามสไตล์ที่เราชอบ ยังเป็นการสร้างสรรค์งานศิลปะที่ตอบสนองความต้องการทางจิตใจของทั้งผู้สร้างและผู้ชมได้ดีเยี่ยม

สำหรับคนที่หลงใหลสวนที่ให้อารมณ์อ่อนหวานโรแมนติก และมีความหรูแบบวินเทจ การจัดสวนแบบอังกฤษที่นิยมเรียกทับศัพท์กันว่า English Garden ย่อมจะเป็นตัวเลือกที่นิยมกันอย่างกว้างขวาง ซึ่งอันที่จริง แนวทางการจัดสวนของภูมิสถาปนิกในสหราชอาณาจักรนับจากอดีตจนปัจจุบันนั้น ก็มีการพัฒนาทั้งรูปแบบและแนวความคิดกันมาโดยตลอด ทำให้มีหน้าตาที่แตกต่างกันออกไปหลากหลายแนวทาง แต่เมื่อเอ่ยถึงคำว่า ‘English Garden’ แล้ว ก็เป็นอันรู้กันว่า เรากำลังหมายถึงรูปแบบการจัดสวนแบบดั้งเดิมของประเทศอังกฤษที่ได้รับความนิยมอย่างกว้างขวางในทวีปยุโรปมาตั้งแต่ช่วงต้นศตวรรษที่18